نام علمی: Arctium lappa
نیازاکولوژیکی
باباآدم در هر زمینی مشروط بر آنکه کمی سفت و دارای کود نسبتاً کافی باشد، رشد می کند. کودهایی که تجزیه کافی حاصل کرده باشند و بعلاوه کودهای شیمیایی ازت دار برای پرورش آن بسیار مناسب است.
تکثیر گیاه
تکثیر گیاه از طریق کاشتن دانه در زمینهای رسی – آهکی که قبلاً در پائیز به عمق 50 – 45 سانتی متر بر گردان شده باشد و بعلاوه کود کافی به آن داده باشند، صورت می گیرد. از هر پایه سالم گیاه معمولاً معادل 25 گرم دانه (میوه) بدست می آید. این دانه ها به مجردی که به سطح زمین بیفتند شروع به رویش می نمایند. قوه نامیه دانه ها 5 سال دوام دارد. دانه باباآدم را در ماه شهریور بلافاصله پس از جمع آوری در زمین زراعتی می کارند بدین نحو که آنها را در امتداد خطوطی به فواصل 60 سانتی متر در داخل حفره های کوچک به عمق 4 سانتی متر بنحوی می کارند که در هر فاصله 20 تا 25 سانتی متر تعداد 3 تا 4 دانه درون حفره کاشته می شود. سپس به آرامی غلتک می زنند تا دانه ها به زمین بچسبد. با این روش پس از آنکه دانه ها رشد کافی حاصل کردند و گیاه جوان از رویش آنها پدید آمد با حذف کردن پایه های اضافی فاصله آنها را از یکدیگر معادل 40سانتی متر می نمایند. در بعضی مناطق دانه ها را بدون آنکه درون حفره ای بکارند در سطح زمین زراعتی می پاشند و پس از آنکه گیاه جوان از رویش دانه ها حاصل شد فاصله آنها به صورتی در می آورند که هر گیاه با پایه مجاور خود 60-80 سانتی متر از هر طرف فاصله داشته باشند. در هر دو رویش فوق الذکر پس از کاشتن دانه به ملایمت روی آنها غلتک می زنند تا سطح دانه از یک قشر نازک یک سانتی متر خاک پوشیده گردد. در کشت وسیع بذر افشانی بوسیله دستگاههای مکانیکی مخصوص انجام می گیرد. در بعضی موارد دانه (میوه) گیاه را ابتدا در نقطه زمین آماده ای می کارند و پس از گذشت یک ماه و گاهی بیشتر که گیاهان جوان از نمو دانه ها حاصل گردید آنها را در زمین زراعتی نشاء می کنند بنحوی که حتی المقدور هر پایه از دیگری فاصله کافی داشته باشد.
داشت
آبیاری و اصلاح زمین زراعتی و همچنین مبارزه با علفهای هرز باید پیوسته در دوران رشد گیاه انجام گیرد تا رشد کامل پایه های جوان بخوبی تامین شود.
برداشت
برداشت محصول یعنی خارج کردن ریشه گیاه از زمین معمولاً هنگامی صورت می گیرد که گیاه 18 ماهه باشد. برای اینکار در بهار قبل از ظاهر شدن دستگاه زایای گیاه، ریشه ها را از زمین خارج می کنند زیرا اگر این عمل به تاخیر افتد ریشه سخت می شود. خارج کردن ریشه ها از زمین به وسیله چنگالهای فلزی قوی که بتوانند در عمق نسبتاً زیاد فرو رود باید در نهایت دقت صورت گیرد تا ریشه ها به وضع سالم از زمین کنده شوند. پس از خارج نمودن ریشه ها از زمین نیز باید آنها را مدتی به حال خود گذاشت تا گل مرطوب اطراف ریشه که بدان چسبیده است خشک گردیده به سهولت از آن جدا شود. پس از انجام این کار قسمت هوائی گیاه را قطع می کنند و ریشه ها را پس از شستن به صورت قطعات کوچک در آورده در معرض گرمای خورشید قرار می دهند و یا بوسیله دستگاه خشک کن مخصوص ریشه گیاه را خشک می کنند. در صورت استفاده از برگ های گیاه چیدن برگها باید موقعی انجام گیرد. که گیاه را جهت استفاده از ریشه آن از زمین خارج می کنند.
دامنه انتشار
گرگان : علی آباد کتول ، مازندران ، بین عباس آباد و قائم شهر، گیلان : رودبار ، کوشک (باغ محسنی) در ارتفاعات 350 متری، ایسپیلی ییلاق آذربایجان : 18 کیلومتری مرند، قره داغ ، حسن بگلو ، نعمت آباد نزدیک تبریز ، همدان :حیدر ، اراک بختیاری در 2100 متری، جنوب ایران ، کرمان قریه العرب ، راهبور در 2600 متری مشرق ایران : خراسان ، تهران : شهرستانک در 1700 متری لشکرگ ، بین توچال و دماوند در 2300 متری ، قزوین،کرج.
