نام علمی گل جعفری: Tagetes erecta
زمان کاشت گل جعفری: نیمه اسفند - فرودین
زمان گل دهی گل جعفری: تابستان و پاییز
خاک مناسب گل جعفری: رسی- لومی و دارای زهکشی مناسب
نیاز آبی گل جعفری: متوسط
نیاز نوری گل جعفری: شدید
مدت زمان جوانه زنی بذر گل جعفری: 2 هفته
گل جعفری گیاهی یکساله، مختص مکزیک و آمریکای جنوبیمی باشد، و از خانواده ی گل آفتابگردان است. Tagetes erecta گل جعفری آفریقایی می باشد که قادر است تا ارتفاع 2-4 پایی رشد کند، و گلهای بزرگ، منفرد، و مضاعفی را تولید کند که به رنگهای نارنجی یا زرد می باشند. گل جعفری فرانسوی است که قادر است به ارتفاعی حدود 9 اینچی، تا 2 پایی، برسد و گل های آن به رنگ های زرد، یا زردی که با رنگ قهوه ای مایل به قرمز مشخص شده است، ظاهر می شوند. دو رگه های حاصل شده از گل های جعفری فرانسوی و آفریقایی، به رنگ قرمز یکپارچه، برخی به رنگ زرد یکپارچه، و برخی به صورت ترکیبی از رنگ های قرمز و زرد طلایی، ظاهر می شوند. گلها مضاعف می باشند، دارای ضخامتی بین 2-3 اینچ می باشند؛ گیاهان، انبوه می باشند، و می توانند تا بلندای حدود 18 اینچی رشد کنند. گیاهان، در سرتاسر تابستان و پائیز شکوفه می دهند، و بقدر گلهای تقلیل یافته، بزرگ می باشند.
تکثیر گل جعفری:
گل جعفری برای رشد نیاز به خاک رسی یا لومی مرطوب که خوب زهکشی شده باشد دارد و به آفتاب کامل نیاز دارد و تا دمای -3 درجه را تحمل می کند.
جعفری اغلب از طریق کاشت بذر افزایش می یابد، اما از قلمه آن نیز می توان استفاده کرد که هزینه بیشتری دارد. برای استفاده از قلمه بخش انتهایی شاخساره به طول ۶ -۸ سانتی متر استفاده می شود.
بذر به صورت مستقیم در محل اصلی و یا در خزانه کشت می شود. در تهیه نشاء، بذر در اواخر اسفند تا اواخر فروردین کشت می شود و نشاء ظرف مدت دو ماه آماده انتقال می شود. کشت های دیرتر نیز امکان پذیر است ولی باعث ریز شدن گل ها می شود. در روش کاشت مستقیم نیاز به تنک کردن دارد.
برای تولید گل های درشت، بهتر است گیاه دو بار خزانه شود بدین ترتیب که ابتدا بذر را در یک خزانه کاشته و وقتی گیاه ۴ –۶ برگی شد آن را به خزانه دوم منتقل و با فاصله بیشتر کشت کرد. پس از آنکه گیاه مدتی در خزانه دوم رشد کرد و آب و هوا برای انتقال آن مساعد شد آن را به زمین اصلی منتقل می کنند. در این صورت گل های بسیار مرغوبی تولید می شود.
گیاه جعفری به صورت مستقیم رشد کرده تا اینکه جوانه گل انتهایی تشکیل شود بعد از تشکیل جوانه گل انتهایی جوانه های جانبی از غالبیت انتهایی آزاد شده و انشعابات جانبی را تشکیل می دهند. در صورتی که بخش انتهایی شاخساره زودتر قطع شود انشعابات جانبی زودتر تشکیل شده و تعداد گل بیشتر با کیفیت بهتر و اندازه یکنواخت ظاهر می گردد.
بذرهای گل جعفری، می توانند 6 تا 12 هفته قبل از اینکه گیاهان در بیرون از منزل، کاشته شوند، در یک گلخانه، جایی که درجه حرارت حفظ می شود، کاشته شوند. بذرها در گلدان ها یا مکان همواری که با خاک های شنی الک کرده ی ریزی پر شده، و به سبکی با خاک پوشانده شده اند، پراکنده می شوند. محفظه ها را با شیشه بپوشانید، و به آنها، بواسطه ی نور آفتاب، سایه بیندازید. اگر آنها مرطوب نگاه داشته شوند، آنها در عرض چند روز شروع به رشد خواهند کرد. وقتی که گیاهان نوزاد دارای ارتفاعی بین 1 یا 2 اینچ می باشند، آنها می توانند به مکان مسطحی که دارای عمقی بین 3 تا 4 اینچ می باشد، و با کمپوست ( کود آلی ) رسی یا شنی پر شده است، منتقل شوند. آنها باید 3 یا 4 اینچ، به صورت مجزا فاصله دار شوند. پس از این، آنها باید در قاب سردی، تا زمانی که آنها در بیرون از خانه کاشته می شوند، گذارده شوند. این، پس از آن می باشد که همه ی خطرات سرمازدگی سپری شده اند، و آب و هوا، گرم و آرام می باشد. همچنانکه زمان برای کشت آنها در خارج از خانه نزدیک می شود، آنها نیازمند این می باشند تا با افزودن سیستم تهویه ای و بالأخره با در معرض هوا گذاری آنها، مقاوم شوند. بذرها همچنین می توانند مستقیماً خارج از خانه، جایی که آنها با پاشیدن کم آنها در بستر بذر آماده برای کشت رشد می کنند، پس از اینکه خطر سرمازدگی سپری شد، کشت و کارشوند. آنها تا وقتی که نزدیک تر از 10 اینچ، جدا از هم نمی باشند، رقیق می شوند. این روش، همچنانکه در ابتدا ذکر شد، اگر گیاهان در داخل خانه قرار گیرند، شکوفایی گل ها را به تأخیر خواهد انداخت. مکانی که شما برای این گیاهان بر می گزینید، باید کاملاً در معرض نور آفتاب قرار گیرند، اگر آنها موفق شوند. برای شکوفه دهی زمستانی، زمانی که در یک گلخانه رویانده می شوند، بذرها باید در ماه آگوست یا سپتامبر کشت و کار شوند، برای شکوفه دهی بهاره، آنها را در ماه ژانويه کشت و کار کنید. نهال باید به مکان های هموار ( فلت ) نشاء شوند، یا جداگانه، در گلدان های کوچک، و بعداً چنانکه نیاز شد، داخل گلدان های بزرگتر. گلدان هایی که دارای ضخامتی ( قطر ) بین 7_5 اینچ می باشند، قالب های خوبی می باشند تا، گلکاری گیاهانتان را داخل آنها انجام دهید. شما می توانید یک تا سه گیاه را داخل یک گلدان بکارید. ترخون زمستانی، که به آسانی ریشه دار می شود، معمولاً بوسیله ی قلمه زنی تکثیر می شود. قلمه زنی را در اوایل پائیز، قبل از اینکه آنها شروع به شکوفه دهی کنند، انجام دهید، و آنها را در درون گلدانها قرار دهید.
آفات و بیماری ها:
از مهمترین بیماری های آن پژمردگی، بوته میری، بلایت ناشی از بوتریتیس، پوسیدگی ریشه و ساقه و بیماری های برگی و از آفات ممهم آن کنه است که با استفاده از سموم قارچ کش و کنه کش می توان آن ها را کنترل کرد.
گفته می شود که گیاه جعفری به دلیل عطری که دارد می تواند برخی از آفات را خود به خود دفع کرده و به آنان دچار نشود .به همین دلیل گاهی در برخی از مناطق کشاورزان ترجیح می دهند که این گیاه را در کنار گیاهانی مانند گوجه فرنگی، فلفل قرمز، بادمجان، سیب زمینی و تنباکو بکارند تا میزان فعالیت آفات در محصولاتشان کاهش یابد که البته مطالعات آزمایشگاه و علمی هنوز موثر بودن این مسئله را اثبات نکرده اند. اما این تحقیقات به تاثیر مثبت جعفری فرانسوی بر روی کاهش فعالیت نماتدهایی که در خاک فعالیت می کنند اشاره کرده اند. از بین آفات باید مراقب کنه تارعنکبوتی (بخصوص در هوای گرم و مرطوب) و تریپس بود . بیماریهایی همانند سفیدک پودری ، بوترتیس و لکه برگی نیز از جمله بیماریهایی هستند که در شرایط عدم تهویه مناسب هوا در اطرف گیاهان، آبیاری بیش از اندازه و خیس ماندن برگسار گیاه بخصوص در طی شب تا صبح ممکن است شیوع یابد.
هرس:
این گیاه را به شیوه ای می توان هرس کرد که مدت زمان گلدهی آن را افزایش داد البته این کار را باید در زمان مناسبی انجام داد. بدین صورت که زمانی که جوانه انتهایی شکل گرفت و بسیار کوچک بود (قبل از باز شدن گلها)، می توان آنرا به همراه جفت برگ زیرین آن از گیاه مادری جدا کرد.در طی فصل گلدهی نیز جداسازی گلهای پژمرده منجر به طولانی تر شدن مدت زمان گلدهی گیاه خواهد شد زیرا انرژی گیاه به جای اینکه صرف تولید بذر شود، صرف تولید گلهای جدید خواهد شد. در صورت نگهداری این گیاه به شکل چندساله ، ساقه های بسیار بلند این گیاه را که گلدهی داشته اند و گلدهی آنها تمام شده است را میتوان از فاصله نیم سانتیمتری از نزدیکترین انشعاب در نواحی پایین تر ساقه قطع کرد. انشعابات زیرین شروع به رشد می کنند و مجددا گلدهی خواهند داشت.
