ختمی

نام علمی ختمی  : Althea rosea-Althaea chinensis-Althaea ficifolia

درصد خلوص بذر ختمی : 90%

درصد قوه نامیه بذر ختمی : 80%

وزن هزاردانه ختمی :  13 گرم

شرح گیاه

گیاهی است علفی دو ساله و یا چند ساله دارای ساقه های راست ، خشن و به ارتفاع 2 تا 3 متر که برگهایی به رنگ سبز زیبا، منقسم به 5 تا 7 لوب دندانه دار دارد. گلهای آن خیلی بزرگ، به پهنای 6 تا 12 سانتی متر و به رنگهای سفید ، گلی قرمز، ارغوانی، قرمز قهوه ای تیره ، زرد و غیره است در فاصله اواخر خرداد تا اواسط شهریور گل می دهد میوه سطح و چند لایه ای است که در اطراف آن بریدگی و شیارهای خاصی وجود دارد. داخل میوه چند دانه لوبیایی شکل به رنگ قهوه ای وجود دارد.

نیاز اکولوژیکی

برای کشت ختمی بری از اقلیم هایی که از نظر نور مناسبند و بادهای موسی شدید نمی وزند، باید استفاده نمود. بذر گیاه در دمای 8 تا10 درجه سانتی گراد قادر به رویش است .اگر چه رشد و نمو این گیاه در مناطق خشک بخوبی صورت می گیرد ولی گیاه در مرحله ساقه دهی به رطوبت کافی نیاز دارد. نور کافی و هوای خشک سبب تولید مقدار فراوانی گل می شود. خاکهای نرم رسی با ضخامت زیاد و غنی از مواد غذایی برای کشت گیاه مناسب است رطوبت زیاد برای گیاه مناسب نیست و سبب کاهش عملکرد گل می شود.

آماده سازی خاک

در فصل پائیز پس از اضافه نمودن کودهای حیوانی کاملاً پوسیده شخم عمیقی به زمین زده می شود. سپس 30 تا 50 کیلوگرم در هکتار ازت و 30 تا 50 کیلوگرم اکسید فسفر و 30 تا 50 کیلوگرم اکسید پتاس به خاک اضافه نموده و به وسیله دیسک آنها را تا عمق 15 تا 20 سانتی متری خاک مخلوط می کنند. در اواخر زمستان زمین را تسطیح و بستر خاک را برای کشت بذر آماده می کنند.

تاریخ و فواصل کاشت

گل ختمی را با اکثر گیاهان می توان به تناوب کشت نمود. لیکن بهتر است با گیاهانی به تناوب کشت شوند که زمین را از مواد و عناصر غذایی تهی نکنند. کشت مداوم گیاه در یک زمین مناسب نیست و بهتر است تکرار کشت آن در یک زمین پس از سه سال انجام گیرد. اواخر اسفند و اوایل فروردین زمان مناسب برای کشت مستقیم گیاه است. بذرها در ردیفهایی به فاصله 60 تا 70 سانتی متر کشت می شوند. عمق بذر در هنگام کاشت 3 تا 3/5 سانتی متر باید باشد. برای هر هکتار زمین به سه تا پنج کیلوگرم بذر با کیفیت نیاز است. زمان مناسب برای کاشت بذر در خزانه، پائیز (اوایل مهر) می باشد. در این صورت بذرها در ردیفهایی به فاصله هفت تا هشت سانتی متر کشت می شوند. عمق بذر بین 5/1 تا 2 سانتی متر مناسب است. برای هر هکتار به 8/1 کیلوگرم بذر نیاز است در اواخر اسفند و اوایل بهار نشاء ها را در ردیفهایی به فاصله 70 سانتی متر و فاصله دو بوته در طول ردیف 20 تا 25 سانتی متر باید به زمین اصلی منتقل کرد.

کاشت ختمی

تکثیر گل ختمی توسط بذر به دو روش مستقیم و غیر مستقیم صورت می گیرد. کاشت مستقیم : در اواخر اسفند و اوایل فروردین اقدام به کشت ردیفی بذرها در زمین اصلی می شود بذرها در ردیفهایی به فاصله 60 تا 70 سانتی متر کشت می شوند. عمق بذر در هنگام کاشت باید 3 تا 5/3 سانتی متر باشد. پس از کشت برای ایجاد تراکم در بستر سطحی خاک انجام غلتک مناسب ضرورت دارد و سبب هماهنگی در رویش بذرها می شود پس از کشت باید بلافاصله زمین را آبیاری کرد این روش تکثیر اگر هزینه کمتری دارد اما از آنجا که گیاهان با تاخیر به گل می روند(اولین گلها در اواسط تابستان ظاهر می شوند). روش مناسبی برای کشت گل ختمی نیست و کمتر از آن استفاده می شود. کاشت غیر مستقیم : در پائیز (اوایل مهر ماه) اقدام به کاشت بذر در خزانه می شود. بذرها در ردیفهایی به فاصله هفت تا هشت سانتی متر کشت می شوند عمق بذر بین 5/1 تا 2 سانتی متر مناسب است. با آبیاری منظم و وجین علف های هرز بذرها پس از 10 تا 15 روز سبز می شوند. در صورتیکه تراکم گیاهان در طول ردیف ها زیاد باشد در اواخر مهر به تنک کردن آنها اقدام می شود. با آغاز فصل سرما (اواخر پائیز) به منظور جلوگیری از سرما زدگی با پوشش نایلونی سطح خزانه را باید پوشاند. اواخر اسفند زمان مناسبی برای انتقال نشاء ها به زمین اصلی است. تکثیر گل ختمی به روش غیر مستقیم هزینه زیادی دارد اما از آنجائیکه گیاهان زودتر به گل می روند و گلهای حاصله از کمیت و کیفیت مناسبی برخوردارند لذا در اکثر جاها از این روش برای تکثیر گیاه استفاده می شود.

داشت

چنانچه گل ختمی به روش مستقیم تکثیر شود و بوته ها در طول ردیف ها متراکم باشند آنها را باید تنک کرد بطوریکه در هر متر طولی 8 تا 10 بوته رشد کند. زمان مناسب برای تنک کردن گیاهان در طول ردیف ها در مرحله دو تا سه برگی است برای تنک کردن چنانچه از ماشین استفاده شود حرکت ماشین باید در خلاف جهت ردیف ها باشد. در طول رویش گیاهان دو تا سه بار باید اقدام به وجین علف های هرز نمود. به علت حساس بودن گیاه به علف کش ها مبارزه شیمیایی با علف های هرز مناسب نیست و وجین باید توسط انسان یا ماشین (کولتیواتور) صورت گیرد. گیاهان در مرحله ساقه دهی باید آبیاری شوند. از مهمترین بیماریهای گل ختمی قارچ عامل بیماری زنگ است. برای جلوگیری از گسترش این بیماری بذرهای حاصل از بوته های سالم را باید کشت نمود. ضد عفونی کردن بذرها با غوطه ور کردن آنها در محلول دو در هزار سولفات مس به مدت یک و نیم ساعت توصیه می‌شود. برای مبارزه با این بیماری از محلول قارچ کش 4/0 درصد زینب (zineb) یا محلول 2/0 درصد دیتان به صورت محلول پاشی می توان استفاده نمود.

برداشت ختمی 

گلها را باید در هوای خشک و غیر بارانی برداشت کرد. گلبرگها، بدون کاسبرگ باید جمع آوری شوند ، گلها بندرت به صورت کامل و همراه با کاسه گل (کاسبرگها) برداشت می شوند. از مرحله باز شدن گلها تا پژمرده شدن و ریختن آنها زمان نسبتاً طولانی وجود دارد لذا می توان به صورت منظم و بتدریج گلها را برداشت کرد و پس از جمع آوری توسط جریان نسیم ملایم یا خشک کن های الکتریکی در درجه حرارت 40 تا 50 درجه سانتی گراد خشک نمود. عملکرد گل خشک 25/0 تا 4/0 تن در هکتار است.

دامنه انتشار ختمی 

شمال گیلان – ایسپیلی ، بین عمارلور ایسپیلی،بین شورون و کبوتر چاک.