ینام علمی شلغم: Brassica rapa
درصد خلوص بذر شلغم: 95%
درصد قوه نامیه بذر شلغم: 90%
وزن هزار دانه شلغم: 2/2 گرم
شلغم گیاهی دو ساله از خانواده شب بو (چلیپاییان) است که به عنوان سبزی یکساله کاشته می شود. این گیاه به صورت خودرو از زمانهای قدیم در روسیه وجود داشته است. ریشه شلغم دارای اشکال مختلف است و به رنگهای سبز، سفید و ارغوانی دیده می شود.
شرایط آب و هوائی مناسب برای کاشت:
شلغم در مناطقی که یخ بندان های شدید زمستانه ندارد به عنوان محصول تابستانه کشت می شود . گیاه شلغم خود را با هر نوع آب و هوائی وفق می دهد اما بهترین رویش شلغم در دمای متوسط و رطوبت نسبی زیاد رخ می دهد از آنجا که محصول فصل خنک است نسبت به یخبندان کمی مقاوم و لی نسبت به سرما حساس است.
خاک و کود مورد نیاز برای کاشت شلغم:
این گیاه در زمین های لوم شنی و در خاک های عمیق و حاصلخیز نتیجه بهتری می دهد . PH مناسب برای این گیاه بین 6 تا 7/5 است . کود نسبتاٌ زیادی لازم دارد. چنانچه کود دامی پوسیده در اختیار باشد، استفاده از آن توصیه می گردد. مقدار کود شیمیایی با توجه به نوع خاک و مقدار عناصر موجود در خاک حدود 120 کیلوگرم ازت (در دو مرحله) 120 کیلوگرم فسفر و 240 کیلوگرم پتاس در هر هکتار می باشد. در بعضی نقاط در زمین های قلیایی استفاده از براکس ( 20 کیلوگرم در هکتار) یا اسید بوریک برای جلوگیری از پیدایش علائم کمبود بر توصیه می شود.
کاشت شلغم:
کشت شلغم در زمین اصلی به طور مستقیم انجام می گیرد . بذرپاشی آن به صورت مستقیم در زمین اصلی انجام می گیرد .مقدار بذر مصرفی شلغم در کشت های مکانیزه حدود 2/5 تا 4 کیلو گرم در هکتار و عمق کاشت بذر حدود 2 سانتیمتر درنظر گرفته می شود. فاصله ردیف حدود 20 سانتی متر و فاصله بوته ها 10 تا 15 سانتی متر در کشت مکانیزه در نظر گرفته می شود.
بیماریها و آفات گیاه شلغم:
بیماری ها و آفات شلغم همان بیماری ها و آفاتی هستند که به انواع کلم حمله می کنند از بیماریهای مهم کلم می توان از پوسیدگی سیاه و بیماری کلاب روت نام برد. عامل بیماری اخیرنوعی قارچ به نام Plasmodiomphora brassica است که باعث تورم و از هم پاشیدگی ریشه، توقف رشد و سبز کم رنگ شدن برگهای شلغم می گردد. در ضمن این قارچ به کلیه گیاهان تیره چلیپاییان حمله می کند.
از دیگر آفات مهم گیاه شلغم می توان از شته کلم، ساس قرمزکلم، انواع مگس کلم که برگهارا می خورند نام برد برای مبارزه با آنها از انواع سموم حشره کش استفاده می شود.
برداشت گیاه شلغم:
محصول شلغم نیز مانند ریشه چغندر جمع آوری و برداشت می شود و تا زمانیکه ریشه جوان و کوچک است بطور دسته با برگ به بازار فرستاده میشود. ولی قسمت عمده محصول در پائیز بدست آمده و برداشت می شود در اینصورت برگهای آنرا قطع کرده و ریشه آنرا مانند چغندر سالادی در ظروف مخصوص حمل سبزیهای ریشه ای به بازار می فرستند اگر مقدار کاشت کم باشد مخصوصاً در منازل می توان ریشه شلغم را بدون کندن از زمین در مزرعه یا باغچه برای فصل زمستان نگهداری کرد برای این منظور برگها را قطع کرده و ریشه را با مقداری خاک می پوشانند. وجین کردن و تُنُک کردن و تعداد دفعات آبیاری اثر مستقیم در رشد شلغم خواهد داشت.
بذرگیری گیاه شلغم:
برای بذرگیری از بوته های شلغم، در پائیز که برداشت انجام می شود، از میان شلغم ها، سالمترین و بهترین آنها را از نظر اندازه و ترکیب نگهداری و در محلی سرپوشیده زیر خاک یا ماسه خشک نگهداری می کنند. به ترتیبی که آنها یخ نزنند و برای جلوگیری از یخ زدن روی خاک را با کاه و یا برگ های خشک و یا پوشال می پوشانند. در اوایل فروردین ماه آنها را خارج ساخته و در زمینی که قبلا آماده کرده اند و دارای خاک خوب و قوی باشد به فاصله ۴۰ تا ۵۰ سانتیمتر از یکدیگر می کارند.برای آنکه بخواهند بذر انواع مختلف این گیاه را تهیه کنند بایستی هرنوع آن را به فاصله زیاد و جدا از نوع دیگر بکارند. به این منظور بایستی مزرعه مناسبی داشت تا از تداخل انواع مختلف پرهیز شود و از دورگه شدن بذر شلغم ها جلوگیری گردد. اما اگر منظور فقط بذرگیری از یک نوع باشد نیازی به این احتیاط ها نیست.پس از آنکه بوته های شلغم به گل رفت نوک خوشه های گل را قطع میکنند ، تا غلاف های پائینی بهتر تغذیه نموده و تقویت شوند. زمانی که غلاف ها زرد شدند آنها را با شاخه از بوته قطع نموده و در سایه خشک می کنند. سپس بطور ملایم آنها را تکان می دهند ( به زمین می کوبند ) تا بذرها از داخل غلاف خارج شوند. آنگاه بذرها را جمع آوری کرده در ظرف مناسبی نگهداری می کنند.
