یکی از مشکلات مراتع عدم وجود گونه هایی است که در پاییز و زمستان سبز باشند و مورد چرای دام قرار گیرند.شرکت پاکان بذر اصفهان در طی یکی دو سال اخیر گونه هایی را در سبد کالای خود قرار داده که مرتعی بوده و مقاومت به خشکی دارند و سبزینگی آن ها تا پایان آذر ماه هم در منطق سرد و معتدل ادامه پیدا خواهد کرد. این گونه ها شامل Kochia prestrata و علف شور یا Salsola rigida و Salsola tomentosa می باشد.
وزن هزار دانه کوخیا حدود 1تا 2 گرم می باشدو وزن هزار دانه سالسولا حدود 5.5 گرم بدون بال و 7.1 گرم با بال می باشد.
البته گونه های دیگری هم مانندEurotia ceratoides می باشد که بسیار مناسب بوده ولی در حال حاضر بذر آن موجود نمی باشد.
بذر هویج نانکو در بسته بندی های 500 گرمی شرکت پاکان بذر اصفهان آماده فروش است.خلوص بذر 99% و قوه نامیه بذر 87% همراه با لیبل و مشخصات سال تولید و انقضاء.
بذر ریحان بنفش با خلوص 99% رنگ بنفش و خلوص فیزیکی 99.9% و قوه نامیه 96% آماده فروش است
بذر شاهی برگ پهن با ضمانت برگ پهن بودن و خلوص ژنتیکی 98% و خلوص فیزیکی 99% و قوه نامیه 95% آماده فروش می باشد.
رازیانه
نام علمی : Foeniculum vulgare
خانواده :Apiaceae
رازیانه از قدیمی ترین گیاهان ادویه ای می باشد که در اکثر فارماکوپه های گیاهان دارویی برای میوه آن خواص دارویی ذکر شده است . منشأ آن نواحی مدیترانه و جنوب اروپا گزارش شده است و در اکثر نقاط جهان مانند جنوب و مرکز اروپا ، هند و چین و ژاپن و کشور های آفریقایی کشت می شود .
خواص و موارد مصرف :
تمامی پیکره این گیاه حاوی اسانس می باشد و اسانس آن در صنایع دارو سازی ، نوشابه سازی ،
غذایی و آرایشی و بهداشتی مصارف فراوانی دارد . از مواد مؤثره آن برای درمان سرفه و دل درد استفاده می کنند . اندام های مختلف رازیانه ضد نفخ و ضد دل درد و دل پیچه و محرک تولید شیر می باشد . از جمله مصارف غذایی مانند سیاه دانه و کنجد بر روی نان به عنوان طعم دهنده استفاده می شود همچنین به عنوان گیاه زینتی نیز کاربرد دارد .
گیاه شناسی :
رازیانه گیاهی علفی و چند ساله از تیره چتریان که عمر آن به چهار تا پنج سال می رسد . دارای ریشه ای غده ای و دوکی شکل راست و عمیق ، ساقه ای تو خالی که ارتفاع آن به 5/1 تا 2 متر می رسد . گلها زرد رنگ به صورت چتر مرکب برگها سبز رنگ ، متناوب و مانند شوید می باشند . میوه رازیانه فندقی و رنگ آن سبز یا قهوه ای می باشد . وزن هزار دانه 3 تا 5 گرم می باشد .
عوامل محیطی :
رازیانه گیاهی مدیترانه ای است که هوای گرم را برای رشد و نمو می پسندد و کشت آن در مناطقی که تابستان طولانی و زمستان زیاد سرد نداشته باشد توصیه می شود . در زماستانهای طولانی و بسیار سرد ریشه دچار سرمازدگی شده و گیاه به طور کامل خشک می شود . درجه حرارت مطلوب برای جوانه زنی 15 تا 16 درجه سانتی گراد می باشد . نسبت به انواع خاک ها و آب شورسازگاری دارد ونسبتا مقاوم می باشد و آستانه تحمل آن به شوری طبق گزارشات علمی تا 10 دسی زیمنس بر متر می باشد . پی اچ بین 5 تا 8 برای آن مناسب است .
کاشت رازیانه :
زمان کاشت : اوایل بهار ( اواخر اسفند )
روش تکثیر : از طریق بذر
روش مناسب کاشت : کشت مستقیم (بذر)
تراکم کاشت : ---- بوته در متر مربع
فواصل کاشت ردیفی : بوسیله خطی کار غلات روی ردیف 20 cm وبین ردیف 50 cm
بذر مورد نیاز : کشت ردیفی انجام می شود و 8 تا 10 کیلوگرم هم نیاز بذری هست
عمق کشت بذر 2 تا 3 cm
خاک مناسب : لومی رسی و غنی از عناصر غذایی
اندام مورد استفاده : دانه
عملکرد : در سال اول حدود 500 کیلو گرم و در سالهای بعد بین 1 الی 2 تن درهکتار
ملاحظات کاشت رازیانه
* کشت پاییزه رازیانه در مناطق با زمستان معتدل در اواسط پاییز ( آبان ) انجام می شود و بذر ها در بهار سال بعد در درجه حرارت 6 تا 8 درجه رویش دارند .
* کاشت رازیانه به صورت ردیفی و با استفاده از ردیف کار غلات انجام می گیرد .
* پس از کشت رازیانه باید زمین آبیاری شود .
* بذر های گیاهان دو ساله رازیانه از نظر قوه نامیه برای کشت توصیه می گردد .
* در کشت بهاره چون رازیانه دوره رویشی نسبتا بلندی دارد لازم است کاشت در اوایل سال (اواخر زمستان و اوایل بهار) انجام پذیرد .
* در مناطقی که تابستانهای خیلی گرم دارند مانند بوشهرگیاه یکساله می شود
* به دلیل وجود بیماریهای مشترک بین رازیانه و اکثر گیاهان تیره چتریان مانند هویج ، انیسون ، شوید و زیره تناوب کشت با آنها مناسب نمی باشد .
* رعایت زمان کاشت نقش زیادی در عملکرد محصول و کیفیت اسانس رازیانه دارد .
مدیریت تغذیه و آبیاری
رازیانه در طول دوره رویش به مواد غذایی نسبتا زیاد و آب کافی نیاز دارد . باتوجه به حساسیت ریشه رازیانه به کود های حیوانی نپوسیده توصیه می شود کودهای حیوانی کاملا پوسیده اواخر تابستان به خاک اضافه شود . کمبود مواد و عناصر غذایی خاک علاوه بر کاهش عملکرد مقاومت گیاه در مقابل سرمای زمستان را کاهش می دهد و به همین جهت در فصل بهار 40 تا 50 کیلوگرم ازت به عنوان سرک و در پاییز 80 تا 100 کیلو گرم فسفر و 40 تا 60 کیلو گرم پتاس پیش از کشت توصیه می شود .
برداشت
به دلیل عدم هم رسی در میوه رازیانه و امکان ریزش بذر قبل از ریزش بذر و با سفت شدن بذرها و تغییر رنگ آنها توصیه به برداشت رازیانه می شود . زمان مناسب برداشت در سال اول حدود اوایل مهر و در سال دوم و سوم اوایل شهریور می باشد . پس از برداشت باید نسبت به خشک کردن بذر ها در سایه یا با استفاده از دستگاه خشک کردن اقدام نمود .
سؤالات رایج
رطوبت مجاز برای نگه داری بذر رازیانه چقدر می باشد ؟ 11 تا 12 درصد
استفاده بیش از حد از عنصر ازت در تغذیه رازیانه چه نتیجه ای دارد ؟ سبب تحریک بیش از اندازه رشد رویشی گیاه و اختلال در رشد زایشی (گلدهی و تشکیل میوه) وکاهش شدید عملکرد می شود .
بذر مورد نیاز جهت یک هکتار رازیانه چقدر است ؟ 8 تا 10 کیلو گرم
بهترین زمان های آبیاری رازیانه چه موقع می باشد ؟ ابتدای رویش گیاه ، مرحله تشکیل ساقه و مرحله نمو گلها می باشد .
قوه نامیه بذر رازیانه تا چند سال حفظ می شود ؟ 2 الی 3 سال
زیره سبز
نام علمی : Cuminum cyminum
خانواده :Apiaceae
زیره سبز گیاه دارویی ارزشمند و اولین بار توسط مردم مصر و هند کشت شده است. پس از فلفل مهمترین ادویه جهان است یکی از محصولات مهم صادراتی کشور می باشد. این محصول در کشورهای ایران ، هند ، سوریه ، ترکیه ، لبنان ، پاکستان ، عربستان ، عراق و مراکش تولید و کشورهای هند ، ترکیه ، ایران و سوریه اصلی ترین صادر کنندگان آن می باشند . در کشور استانهای خراسان رضوی و جنوبی ، سمنان ، اصفهان و کرمان بیشترین سطح زیر کشت را دارا می باشند .
خواص و موارد مصرف :
در اکثر فارماکوپه ها از آن به عنوان یک گیاه دارویی ذکر شده است که دارای خواص درمانی برای دل درد ، ضد نفخ و اشتها آور می باشد . دارای مقادیر فراوانی از ویتامینهای A ، C ، E می باشد که در بالا بردن سیستم ایمنی بدن و شادابی و سلامت پوست مؤثرند . اسانس زیره سبز خاصیت ضد باکتریایی دارد و در صنایع غذایی و صابون سازی کاربرد دارد و میوه این گیاه به عنوان چاشنی در مصارف غذایی و ادویه ای وصنایع شیرینی سازی مورد استفاده فراوان قرار می گیرد .
گیاه شناسی :
زیره سبز گیاهی علفی ، یکساله از تیره چتریان می باشد . ریشه گیاه دوکی شکل به طول ده تا بیست سانتی متر و ساقه ای به ارتفاع 15 تا 60 سانتی متر می باشد . برگها متناوب به رنگ سبز تیره ، بدون کرک و منقسم به بریدگیهای بسیار باریک و نازک و نخی شکل است . گلها کوچک به صورت گل آذین چتری به رنگ سفید ، صورتی یا ارغوانی هستند . میوه فندقه و معطر به رنگ سبز تا قهوای می باشد . وزن هزار دانه حدود 5/2 گرم می باشد .
عوامل محیطی :
زیره سبز گیاهی گرمسیری .ومقاوم به خشکی می باشد و باید در مناطقی کشت شود که گیاه در مرحله گلدهی و تشکیل میوه میزان رطوبت پایین باشد . این گیاه به شوری حساس بوده و در شرایط شوری بالاتر از 4 دسی زیمنس بر متر بر کلیه صفات آن اثر نامطلوب می گذارد همچنین به بیماری های قارچی همچون فوزاریوم بسیار حساس می باشد . رویشگاه های طبیعی زیره سبز دارای بارندگی بالای 300 میلیمتر می باشد ولی این گیاه در ارتفاع 900 تا 1600 متر از سطح دریا با میانگین بارش 140 تا 250 کاملا سازگار است . خاک های با بافت متوسط و پی اچ 5/4 تا 2/8 را برای رشد می پسندد .
کاشت زیره سبز :
زمان کشت : مناطق گرم و معتدل پاییز و مناطق سرد بهار
روش تکثیر : به وسیله بذر
روش مناسب کشت : کشت مستقیم (بذر)
فواصل کشت ردیفی : 15 تا 20 cm
بذر مورد نیاز : 15 تا 17 کیلو گرم در هکتار برای کشت با دستگاه خط کارمخصوص
عمق کشت بذر : ( 5/. تا 1 ) cm
خاک مناسب : لومی شنی
اندام مورد استفاده : بذر
عملکرد : میانگین 1000 تا 1200 کیلو گرم در هکتار
ملاحظات کاشت زیره سبز
* زمان کاشت زیره سبز در اصفهان به طور معمول دیرتر از کشت گندم در حدود نیمه دوم آذر ماه انجام می شود و دوره رویشی آن بین 100 تا 120 روز می باشد .
* 24 تا 36 ساعت قبل از کشت بهتر است بذر زیره سبز در آب خیسانده شود و با سموم قارچکش قبل از کشت حتما ضد عفونی گردد .
* کاشت زیره سبز به صورت نم کاری توصیه می شود ولی در صورت خشکه کاری نیز بلافاصله بعد از کشت زمین را باید آبیاری نمود .
* در بیشتر مناطق گرم کشت زیره در اواسط پاییز( آبان ) و در مناطق سرد معمولا بعد از زمستان (اسفند ) انجام می شود و به طور کلی تاریخ کشت پاییزه نسبت به بهاره از نظر عملکردی نتایج بهتری را به همراه دارد .
* تأخیر در کاشت بهاره زیره سبز باعث کاهش شدید عملکرد می شود .
* زمین کاشت زیره سبز باید سطحی نرم وهموار و بدون کلوخه باشد و بعد از پاشش بذر با استفاده از دیسک سبک یا هرس روی بذر پوشانده شود .
* ابیاری نوبت اول باید سبک و به گونه ای باشد که باعث شسته شدن بذور و متراکم شدن در کناره مرزها نشود .
* یکی از روشهای کنترل علف های هرز در زیره سبز آبیاری و شخم زمین در اواخر تابستان یا اوایل پاییز می باشد .
* به طور کلی با توجه به انطباق دوره رشد زیره سبز با بارشهای بهاره و زمستانه نیاز به آبیاری ندارد مگر اینکه با طولانی شدن دوره خشکی امکان سبز شدن گیاه ضعیف باشد که در این مرحله آبیاری تکمیلی توصیه می شود .
مدیریت تغذیه و آبیاری
زیره سبز گیاهی بسیار کم توقع می باشد و آبیاری مکرر همراه با کود های ازته نه تنها در افزایش عملکرد مؤثر نیست بلکه سبب کاهش محصول و گسترش بیماریها می شود . در طول دوره جوانه زنی نباید زمین خشک شود و نوبت بعدی آبیاری (در صورت عدم بارندگی مناسب) در زمان استقرار گیاه در اسفند و یک نوبت نزدیک به زمان شروع گلدهی در اردیبهشت ماه انجام می گیرد.بعد از جوانه زنی کامل دور آبیاری 12 تا 20 روز برای این گیاه مناسب می باشد . در طول دوران گلدهی ورسیدن میوه باید از آبیاری مزرعه زیره اجتناب کرد . مصرف 15 تا 20 تن کود دامی پوسیده و 50 تا 100 کیلو گرم کودهای فسفره و پتاسه قبل از کاشت و مصرف 25 و حداکثر 50 کیلو کود اوره در زمان استقرار گیاه همزمان با آبیاری در اسفند ماه توصیه می شود .
برداشت
زیره سبز باید قبل از رسیدگی کامل دانه ها وریزش بذر برداشت شود ضمن اینکه دانه های رسیده آن به شدت مورد علاقه مورچه می باشد وبرداشت دیر هنگام می تواند باعث ایجاد خسارت شدید شود . قبل ازشروع ریزش گیاه به صورت دستی یا با ادوات برداشت و سپس بعد از خشک شدن با کوبیدن یا توسط ماشین خرمن کوب دانه از کاه جدا می شود . بعد از خرمن کردن زیره همه روزه برای جلوگیری از تخمیر و خراب شدن باید اقدام به زیرورو کردن خرمن نمود .
سؤالات رایج
در کشت مکانیزه زیره سبز چند کیلو بذر توصیه می شود ؟ ده تا دوازده کیلوگرم
دور آبیاری زیره سبز پس از سبز شدن چگونه است ؟ 12 تا 20 روز بسته به شرایط اقلیمی
عملکرد نمونه در زیره سبز چه میزان می باشد ؟ 1800 کیلوگرم
زمان برداشت زیره چگونه مشخص می شود ؟ زمانی که حدود 80 درصد مزرعه تغییر رنگ داده
سیاهدانه
نام علمی : Nigella sativa
خانواده :Ranunculaceae (آلاله)
سیاه دانه گیاهی بومی غرب آسیا که هم به صورت خودرو وهم به صورت زراعی کشت می شود.
پراکندگی سیاه دانه در مناطق خنک و معتدل و با میانگین بارندگی بالای 400 میلیمتر می باشد .
وسعت کشت آن در نواحی مدیترانه از کشورهای هند ، ایران ، جنوب غرب آسیا ، مناطقی از اروپا و شمال آفریقا می باشد . توده هایی از این گیاه در سمیرم اصفهان ، مشهد ، اراک ، محلات و قزوین وجود دارد.
خواص و موارد مصرف :
روغن سیاه دانه در طب سنتی به طور گسترده کاربرد دارد و از دانه های آن نیز برای مصارف غذایی و چاشنی من جمله در تهیه انواع شیرینی ها و نان استفاده می شود . از کنجاله دانه های سیاه دانه به دلیل دارا بودن پروتئین بالا و فیبر خام و انواع دیگری از عناصر مفید به عنوان مکمل غذایی برای انسان و دام مورد استفاده قرار می گیرد .
گیاه شناسی :
سیاه دانه گیاه علفی یکساله و روز بلند از تیره آلاله می باشد که اکثر گیاهان متعلق به این تیره سمی می باشند. ساقه این گیاه افراشته و منشعب به ارتفاع 60 تا 70 سانتی متر می باشد . برگها دارای تقسیمات باریک و نخی شکل هستند و گلها به رنگ سفید و آبی کم رنگ و کاسبرگ ها نیز به رنگ گلبرگ و میوه صورت کپسول که درون آن تعداد زیادی دانه قرار دارد و دانه ها نیز گرد یا سه وجهی و سطحی ناصاف دارند و وزن هزار دانه آن 2 تا 5/2 گرم می باشد .
عوامل محیطی :
سیاه دانه با آب و هوای مناطق معتدل و سرد سازگاری دارد و بیشترین عملکرد را دارد و در پوشش گیاهی این مناطق به صورت طبیعی وجود دارد . این گیاه به شوری و گرمای شدید حساس بوده ودر مناطق گرمسیر توصیه به کشت آن نمی شود . گزارش شده که کمبود آهن نیز خیلی سریع واکنش نشان می دهد وزرد می شود . همچنین بیشترین سرعت جوانه زنی آن در دمای 20 درجه سانتی گراد گزارش شده است . برای رشد مناسب به خاک غنی نیاز دارد و پی اچ اسیدی برای سیاه دانه مناسب تر می باشد .
کاشت سیاه دانه :
زمان کاشت : اوایل بهار در مناطق معتدل و در مناطق سرد اواسط پاییز
روشهای تکثیر : از طریق بذر
روش مناسب کاشت : کشت مستقیم (بذر)
فواصل کاشت ردیفی : تنظیمات خطی کار کلزا
بذر مورد نیاز : 17 تا 20 کیلو گرم برای کشت خطی و حدود 25 کیلوگرم دست پاش
عمق کاشت بذر : 2 تا 3 cm
اندام مورد استفاده : دانه
عملکرد : میانگین 800 کیلو گرم تا 1 تن در هکتار
ملاحظات کاشت سیاه دانه
* سیاه دانه اصولا یک کشت بهاره می باشد که دوره کامل رشد آن حدود چهار ماه می باشد .
* کاشت سیاه دانه به دو صورت مکانیزه به وسیله ریز دانه کار کلزا و به صورت دستی به شکل کرتی درهم انجام می شود .
* کاشت بهاره سیاه دانه بیشتر در مناطق معتدل در اوایل اسفند می باشد و کاشت پاییزه نیز بیشتر در مناطق سردسیر مرسوم و زمان آن پیش از اولین نوبت بارندگی در منطقه می باشد .
* در مناطق سردسیر به دلیل عدم امکان آماده سازی بستر کاشت در اثر بارشهای بهاره سیاه دانه در پاییز و به صورت انتظاری کشت می شود .
* زمان شروع جوانه زنی در سیاه دانه حداقل میانگین دمای شبانه روز به 10 درجه می رسد .
* کشت بهاره سیاه دانه در مناطق سردسیر حدود اردیبهشت ماه و زمان برداشت آن در اواخر تابستان و اوایل پاییز می باشد .
مدیریت تغذیه و آبیاری
استفاده از کود های دامی پوسیده به میزان 30 تن در هکتار پیش از کشت سیاه دانه توصیه می گردد . همچنین میزان مناسبی از کود های فسفات و پتاس در پیش از کشت و اوره نیز به میزان 150 تا 200 کیلو گرم در طول دوره رشد گیاه مورد نیاز می باشد . در کشت بهاره بلافاصله بعد از کشت آبیاری انجام می شود و در کشت پاییزه به صورت انتظاری وبدون نیاز به آبیاری می باشد. نیاز آبی سیاه دانه حدود هفت تا هشت هزار متر مکعب و نوبتهای آبیاری هفت تا هشت مرحله ی باشد که در زمان پیش از گلدهی بسته به منطقه و بافت خاک هفت تا ده روز و پس از گلدهی کوتاه تر می شود .
برداشت
سیاه دانه درمناطق سردسیردر کشت پایزه اوایل تابستان و در کشت بهاره در اواخر تابستان برداشت می شود ودر مناطق معتدل که بهاره کشت می شود نیز اوایل تابستان قابل برداشت است . برداشت مکانیزه سیاه دانه با کمباین غلات و تنظیم هد کلزا امکان پذیر می باشد . در برداشت دستی هم ابتدا محصول درو و سپس با استفاده از دستگاه خرمن کوب بذر ها از کپسول جدا می شود . زرد شدن کپسول های حاوی دانه های سیاه دانه زمان مناسب برداشت را نشان می دهند .
سؤالات رایج
کشت انتظاری سیاه دانه بیشتر در چه مناطقی مرسوم می باشد ؟ در مناطقی که در اثر بارشهای بهاره امکان کشت بهاره محدود می باشد مانند سمیرم اصفهان
ماده سمی موجود در ترکیبات شیمیایی سیاه دانه چه نام دارد ؟ ملانتین
بذر مورد نیاز جهت کشت مکانیزه یک هکتار سیاه دانه چقدر است ؟ 15 تا 20 کیلو
بهترین عملکرد سیاه دانه چه میزان می باشد ؟ در شرایط مطلوب بین 5/1 تا 2 تن در هکتار
سرخارگل (اکیناسه)
نام علمی : Achinacea purpurea
خانواده :Asteraceae
اکیناسه یا سرخارگل ازجمله گیاهان دارویی مهمی است که منشأ تمامی گونه های آن آمریکای شمالی بوده و این گیاه نزد بومیان این منطقه از اهمیت زیادی برخوردار بوده است . داروهای گیاهی زیادی از اندامهای مختلف سرخارگل تولید می شود که باعث افزایش کشت این گیاه در سالهای اخیر در کشور شده است . همچنین گونه های مختلف سرخار گل در کشورهای اروپایی و آمریکا به عنوان گیاه زینتی در پارکها و باغات کشت می شود .
خواص و موارد مصرف :
سرخارگل کاربردهای وسیعی در صنایع دارویی ، غذایی ، آرایشی و بهداشتی دارد . ازاندامهای مختلف سرخار گل برای درمان بیماریهای لثه و دهان ، سرماخوردگی ، سرفه ، برونشیت ، عفونتهای ریوی و تقویت سیست ایمنی بدن استفاده می شود . مواد مؤثره موجود در ریشه وپیکره رویشی سرخارگل خاصیت ضدقارچ ، ضد باکتری وضد ویروسی داشته و از آنها در پیشگیری و معالجه سرماخوردگی و بیماریهای تنفسی داروهایی تهیه می شود .
گیاه شناسی :
سرخارگل گیاهی علفی و چند ساله از تیره کاسنی دارای ریشه مستقیم و عمیق که دارای انشعابهای فراوانی می باشد . ساقه استوانه ای ، مستقیم و محکم و پوشیده از کرک . برگها پهن و کم وبیش نیزه ای یا بیضوی شکل و هر دوسطح آن پوشیده از کرکهای خشن ، گلها فنجانی شکل و دارای گلچه های زبانه ای و رنگ آنها بنفش تیره یا ارغوانی و ازخرداد تا شهریور ظاهر می شوند . میوه فندقه و چهار وجهی و رنگ آن خاکستری می باشد . وزن هزار دانه حدود 4 گرم می باشد .
عوامل محیطی :
این گیاه در مناطق مرطوب و پرنور، خاکهای با بافت متوسط و عمیق وغنی و در اکثر اقلیم ها به جز مناطق گرم و خشک رشد می کند . سرخارگل گیاهی آهک دوست بوده وترکیبات آهکی نقش مهمی در افزایش عملکرد ریشه و پیکر رویشی آن دارد اسیدیته 6 تا 7 برای رشد سرخارگل مناسب می باشد . این گیاه مقاوم به خشکی بوده ودر شوری بیش از 5/7 دسی زیمنس عملکرد محصول کاهش خواهد یافت . ریشه سرخارگل نسبت به اندام های هوایی گیاه مقاومت بیشتری دارد و تا دمای منفی 30 درجه را نیز تحمل می کند .
کاشت سرخارگل :
زمان کاشت : نشاء اواسط بهار و اوایل پاییز
روش های تکثیر : به وسیله بذر و از طریق رویشی( تقسیم بوته )
روش مناسب کشت : کشت غیرمستقیم یا نشاء کاری
تراکم کشت : 66 هزار بوته در هکتار
فواصل کشت ردیفی : فاصله دو بوته در طول ردیف 30 cm و فاصله بین ردیف 50 cm
بذر مورد نیاز : 5 تا 7 کیلوگرم بذر جهت کشت مستقیم و یک کیلو گرم برای سینی نشاء
عمق کشت بذر : 1/5 تا 2 cm
خاک مناسب : خاکهای لومی و دارای زهکش مناسب
اندام مورد استفاده و عملکرد : ریشه ، گل و کل اندام هوایی ، میانگین عملکرد سالانه خشک پیکر رویشی 3 تا 4 تن و ریشه خشک 1 تا 2 تن درهکتارمی باشد. البته معمولاً ریشه دو ساله یا سه ساله استفاده می شود تا ریشه ها هم از نظر کمی و کیفی مطلوبتر شود .
ملاحظات کاشت سرخار گل
* سبز شدن بذر سرخارگل به مقدار زیادی رطوبت نیاز دارد ورشد ابتدایی گیاه نیز بسیار کند می باشد لذا روش کشت مستقیم بذر برای این گیاه توصیه نمی شود .
* تکثیر رویشی سرخار گل از طریق تقسیم بوته امکان پذیر می باشد که به دلیل هزینه بالا و زمان بر بودن در سطوح کوچک مورد استفاده قرار می گیرد .
* زمان مناسب برای تکثیر رویشی اوایل مهر یا اوایل بهار (اواسط اردیبهشت) و زمان مناسب کشت غیرمستقیم برای خزانه هوای باز اواخر پاییز و درخزانه زیر پلاستیک اوایل اسفند ماه می باشد.
* زمان انتقال نشاء به زمین اصلی بسته به زمان خزانه گیری در مرحله چهار تا شش برگی شدن گیاه اوایل بهار یا اوایل پاییز می تواند باشد .
* زمان کاشت مستقیم اکیناسه اواخر پاییز مناسب می باشد و برای کشت بهاره اوایل بهار با پیش تیمار سرمادهی یک ماهه بذور توصیه می شود .
* با افزایش بیش از اندازه تراکم گیاهی از میزان عملکرد ریشه کاسته خواهد شد .
* در صورت امکان فاصله کاشت 30 cm در 30 cm بهترین فاصله کاشت برای بیشترین عملکرد ریشه و کنترل علف های هرز می باشد .
* در تکثیر رویشی معمولا از بوته های 2 یا 3 ساله استفاده می شود .
* در کشت پاییزه سرخارگل به دلیل طولانی بودن فصل رشد میزان عملکرد بیشتر از کشت بهاره می باشد .
* چینه سرمایی به مدت یک تا چهار هفته در دمای صفر تا پنج درجه سبب افزایش قوه نامیه بذر این گیاه می شود .
مدیریت تغذیه و آبیاری
سرخارگل گیاهی نسبتا کم توقع بوده ولی برای رسیدن به عملکرد اقتصادی باید عناصر غذایی به مقدار کافی در اختیار گیاه قرار بگیرد . این گیاه به خشکمی مقاوم می باشد و تنش ملایم خشکی موجب افزایش عملکرد ریشه می شود . استفاده 30 تن کود دامی پوسیده قبل از کشت وکودهای زیستی ریشه زا در طول دوره رشد و عناصر غذایی اصلی به خصوص ازت به صورت سرک برای بهبود عملکرد کمی و کیفی توصیه می شود .
برداشت
زمان برداشت اندامهای مختلف سرخارگل بستگی به زمان کاشت ، سن گیاه و هدف کاشت دارد . زمان مناسب برای برداشت پیکره رویشی سرخار گل مرحله گلدهی کامل است ریشه های سرخارگل باید در سال دوم یا سوم برداشت شود که زمان برداشت ریشه ها ی سرخارگل فصل پاییز و اواخر دوره رویشی گیاه در مهر و آبان می باشد . برداشت اندام هوایی گیاه از ارتفاع حدود 10 cm خاک بهتر است انجام گیرد . برای بالا بردن کیفیت مواد مؤثره موجود درریشه بهتراست ریشه ها در معرض سرمای پاییزه قرار بگیرند وپس از خشک شدن برگها و انتقال مواد غذایی به ریشه ها برداشت انجام شود . .
سؤالات رایج
برداشت بذر سرخارگل از سال چندم کشت امکان پذیر می باشد ؟ از سال دوم تا چهارم
میزان عملکرد بذر در گیاه سرخارگل چقدر می باشد ؟ 450 تا 600 کیلو گرم
دمای مناسب جهت خشک کردن اندام رویشی و ریشه های سرخارگل چند است ؟ 40 تا 45
زمان مناسب برداشت اسطوخودوس به منظور حفظ اسانس چه موقع می باشد ؟ صبح
بازده اقتصادی گیاه سرخار گل چند سال می باشد ؟ چهار سال
